Resavska pećina
Resavska pećina je najpoznatija i najposećenija pećina u Srbiji. Od Despotovca je udaljena 18 kilometara. Nalazi se u krečnjačkom brdu Babina glava (485 metara), na obodu kraškog polja Divljakovac. Stara je oko 45 miliona godina. Pronađena je 1962. godine, a za posetioce je otvorena deset godina kasnije, 22. aprila 1972. godine.
Ispitano je 4,5 kilometara pećine, a za obilazak je uređena staza od 800 metara. Temperatura u pećini je tokom cele godine stalna i iznosi 7 stepeni, dok je vlažnost vazduha promenljiva i može biti od 80 do 100%.
Za posetioce je pećina otvorena od početka aprila do kraja oktobra svakodnevno od 9.00 do 17.00 časova. Za organizovane grupe turista postoji mogućnost posete i u ostalim mesecima uz prethodno najavljivanje posete. Do sada je pećinu obišlo oko 3 miliona posetilaca.
Unutrašnjost pećine obiluje raznovrsnim pećinskim nakitom. Brojni stalaktiti i stalagmiti, draperije, salivi, okamenjeni vodopadi, stubovi, kameni korali i mnoštvo drugih podzemnih retkosti, stvarani milionima godina, čine ovu resavsku lepoticu posebnom u odnosu na druge pećine.
Pećina ima 8 dvorana:
• Dvorana sraslih stubova (kolonada) • Stalagmiti i stalaktiti su u ovoj dvorani srasli u stubove od kalcita žućkaste boje visine do 15 metara.
• Dvorana košnica (trmki) • Ime je dobila zbog tri stalagmita koji podsećaju na stare košnice „trmke“, „pletare“, koje su bile pravljene od pruća i blata.
• Predvorje istorije • U ovoj dvorani su pronađeni ostaci alata kojim se služio pračovek. U dvorani se nalazi okamenjeni vodopad i pećinske draperije, koje na udar rukom daju različit zvuk, te su zbog toga nazvane „Pećinske orgulje“. Dvorana je izuzetno akustična.
• Kristalna dvorana • U njoj se nalazi nakit od belog, žutog i crvenog kristala. Proces stvaranja pećinskog nakita još traje.
• Koncertna (centralna) dvorana • Centralna je, najprostranija i najlepša dvorana pećine. Zovu je i dvorana kipova. Unjoj se nalazi „Kip majke sa detetom“, stalagmit visok 12 metara, koji predstavlja i simbol pećine. U sredini dvorane se nalazi i noseći stub pećine, stub na koji se čitava pećina oslanja. Širok je 12, a visok 20 metara.
• Bobanova dvorana • Naziv je dobila po najmlađem speleologu koji je prvi u nju zakoračio. U njoj se može videti zid „Ćele-kula“.
• Koralna dvorana • Nakit u njoj je jedinstven u svetu. Zbog strujanja hladnog i toplog vazduha po zidovima pećine se stvara nakit nalik na korale. U njoj se nalazi i stub od belog krečnjaka „Ćureći batak“ i stalagmit i stalaktit koji rastu jedan prema drugom, nazvani „Poljubac za hiljadu godina“.
• Blatna dvorana • Najsiromašnija je nakitom.
Od flore i faune u pećini ima mahovine, lišajeva, slepih miševa i nekih vrsta insekata.
